AKTUALNOŚCI

Zmiany w prawie karnym w roku 2019

Sejm w dniu 16 maja 2019 roku przyjął nowelizację kodeksu karnego. Ustawa oczekuje jeszcze na podpis prezydenta. Nowelizacja wprowadza liczne zmiany w prawie karnym. Przede wszystkim zaostrzone zostaną kary za liczne przestępstwa. Wprowadzona zostanie nowa kara za najcięższe przestępstwa – dożywocie bez możliwości przedterminowego zwolnienia. Przepisy przewidują również bardziej elastyczny model kary pozbawienia wolności. Po nowelizacji górna granica kary pozbawienia wolności będzie wynosiła 30 lat. Wśród licznych zmian na uwagę zasługuje również wprowadzenie nowego typu przestępstwa – kradzieży zuchwałej.

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym

Ustawa o zarządzie sukcesyjnym wchodzi w życie w dniu 25.11.2018 r. Reguluje ona zasady tymczasowego zarządu przedsiębiorstwem osoby fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą. Przepisy ustanawiają instytucję zarządcy sukcesyjnego, który może być ustanowiony przez przedsiębiorcę jeszcze za życia albo przez jego spadkobierców w ciągu 2 miesięcy od śmierci przedsiębiorcy. Ustanowienie zarządcy sukcesyjnego za życia przedsiębiorcy musi mieć formę pisemną, zaś powołanie zarządcy sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Wprowadzone regulacje mają na celu ułatwienie przekazywania przedsiębiorstwa w spadku. Jeżeli powołany jest zarządca sukcesyjny, może być kontynuowana działalność z wykorzystaniem firmy, NIP i REGON zmarłego przedsiębiorcy. Ponadto w takiej sytuacji razie powołania zarządcy sukcesyjnego nie wygasają zawarte przez zmarłego przedsiębiorcę umowy, w tym umowy o pracę zawarte z pracownikami.

Projekt ustawy o pracowniczych planach kapitałowych

Rząd przyjął projekt ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Planowane przepisy mają zachęcić pracowników do dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Zgodnie z projektem pracownicy, których obejmą pracownicze plany kapitałowe, będą odprowadzali składkę w wysokości 2% wynagrodzenia w zamian za wyższą emeryturę w przyszłości. Do składki określoną część będą obowiązani dołożyć państwo i pracodawca. Osoby w wieku 19 – 55 lat będą automatycznie zapisane do pracowniczych planów kapitałowych, ale będą miały możliwość rezygnacji. Możliwa będzie wypłata części kwoty zgromadzonej na rachunku po ukończeniu 60 roku życia. Zmiany planowane są od jesieni 2018 r.

Zaostrzenie przepisów karnych za handel dopalaczami

Rada Ministrów przyjęła projekt zaostrzenia kar za handel dopalaczami. Na listopad 2018 r. planowane jest wejście w życie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Od 1 listopada 2018 r. za posiadanie dopalaczy ma grozić kara nawet do 3 lat pozbawienia wolności, zaś za handel nimi nawet do 12 lat pozbawienia wolności. Zmieni się również sposób aktualizacji listy substancji zakazanych. Obecnie lista ta stanowi załącznik do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Po nowelizacji przepisów listy substancji zakazanych będą stanowiły załącznik do rozporządzenia, co pozwoli na znacznie szybszą aktualizację listy w przypadku pojawienia się na rynku kolejnych substancji odurzających.

Projekt zaostrzenia przepisów dotyczących dłużników alimentacyjnych

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawił projekt przepisów dotyczących tzw. Pakietu alimentacyjnego. Planowane zmiany mają na celu zwiększenie skuteczności egzekwowania należności wobec dłużników alimentacyjnych. Przyczyną zmian są duże trudności egzekucji należności z tytułu alimentów przez uprawnione osoby, a także przez państwo z tytułu kwot wypłaconych z funduszu alimentacyjnego. Przewidywana nowelizacja ma m. in. wprowadzić zachęty do kierowania dłużników alimentacyjnych do robót publicznych, zwiększenie kar za zatrudnianie pracowników „na czarno”, a także umożliwienie prowadzenie egzekucji komorniczej również z części diety za podróże służbowe.

Zatrudnianie cudzoziemców

Nowe przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców wejdą w życie już 1 lipca 2018 r. Rozszerzony katalog zawodów zwolnionych z tzw. testu rynku pracy ułatwi zatrudnianie zagranicznych pracowników w niektórych branżach. Oznacza to, że podczas zatrudniania pracowników w tych zawodach nie będzie już konieczne wykazanie, że pracodawca poszukiwał pracowników w kraju i uzyskanie od starosty informacji o braku możliwości zaspokojenia w kraju potrzeb kadrowych. Zwolnienie obejmie m. in. kierowców samochodów ciężarowych, operatorów sprzętu do robót ziemnych, programistów, murarzy, elektryków, ślusarzy, inżynierów, lekarzy ze specjalizacją II stopnia oraz pielęgniarek. Zmiany mają na celu skrócenie oczekiwania na możliwość pracowników pochodzących spoza terenu UE. Zmiany nie zwalniają z konieczności uzyskania przez cudzoziemców pozwolenia na pracę.

Prawo karne – szersze granice obrony koniecznej

Na początku roku 2018 weszła w życie nowelizacja przepisów Kodeksu karnego w zakresie obrony koniecznej. Zgodnie z nowym przepisem nie będzie podlegała karze osoba, która przekroczyła granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu lub ogrodzonego terenu do nich przylegającego. Odpierający zamach, zgodnie z aktualnym brzmieniem kodeksu karnego, może podlegać karze jedynie, jeżeli przekroczenie przez niego granic obrony koniecznej było rażące. Określenie czy przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące należy do organów prowadzących postępowanie przygotowawcze (Policja, prokuratura) albo do sądu rozpoznającego sprawę.

Konstytucja Biznesu

W dniu 30 kwietnia 2018 r. weszła w życie „Konstytucja Biznesu”. Jest to pakiet ustaw, które mają na celu uproszczenie rozpoczynania i prowadzenia działalności gospodarczej. Nowa możliwość działalności nierejestrowej pozwala na prowadzenie drobnej działalności zarobkowej bez konieczności rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jeżeli przychody z tej działalności nie przekroczą 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Ponadto wprowadzono nową ulgę w składkach do ZUS. Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą nie będą obowiązane do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Będą musiały opłacać jedynie składkę zdrowotną, którą można odliczyć od podatku. Powyższe zmiany powodują, iż jest to dobry czas na sprawdzenie swoich sił w biznesie bez konieczności ponoszenia dużego ryzyka. „Konstytucja Biznesu” wprowadza również szereg zmian dla osób już prowadzących działalność gospodarczą. M. in. jest to możliwość ustanowienia prokurenta przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, a także uszczegółowiona została zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy oraz wprowadzono możliwość zawieszenia działalności gospodarczej w sytuacji zatrudniania pracownika na urlopie macierzyńskim czy wychowawczym.

Zmiany terminu przedawnienia roszczeń

Projekt nowelizacji przepisów dotyczących przedawnienia roszczeń przewiduje skrócenie podstawowego terminu przedawnienia roszczeń z 10 lat do 6 lat. Trzyletni termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostanie bez zmian. Kolejną istotną zmianą będzie uwzględnianie przedawnienia przez sąd z urzędu w sprawach przeciwko konsumentom. Dotychczas sąd miał możliwość uznania roszczenia za przedawnione, jeżeli zarzut został podniesiony przez dłużnika. Skróceniu do 6 lat ulegnie również podstawy termin na wszczęcie egzekucji.

Nowe przepisy dotyczące ochrony danych osobowych (RODO)

Już w dniu 25 maja 2018 roku wchodzi w życie nowe unijne rozporządzenie dotyczące ochrony danych osobowych (RODO). Do tego czasu przedsiębiorcy, którzy wykorzystują dane osób fizycznych muszą dostosować się do nowych przepisów. Regulację dotyczą, nie tylko dużych korporacji, ale też małych firm rodzinnych. Sankcje za niezastosowanie się do nowych regulacji są poważne, w skrajnych przypadkach mogą być to nawet wielomilionowe kary. Obowiązkiem przedsiębiorców będzie wprowadzenie systemu ochrony danych osobowych dostosowanego do profilu działalności. Rozporządzenie RODO wprowadza również szereg zmian dotyczących zasad przenoszenia danych osobowych,”prawa do bycia zapomnianym” oraz obowiązków informacyjnych.